SATRANÇ KURSLARI

Satranç; 64 kareli tahta üzerine, 32 adet taşla oynanır. Oyunun amacı, iki kişinin karşılıklı hamleler yaparak birbirlerinin taşlarını yemesi üzerine kurulu. Oyunun daha iyi anlaşılması için her biri farklı özelliklerde olan satranç taşlarını, bu taşların özelliklerini ve turnuva puanlarını tanıyalım. Daha sonra satranç terimlerine göz atalım.

Satranç Taşları

• Piyon: Satrancın en zayıf taşı. Eğer hareket alanı boşsa, bir kare ileri sürülebilir. Oyunun başlangıcında iki kare hareket hakkı bulunur. Geri hareket edemez. Çapraz biçimde rakip taşları alabilir. Piyon, 1 puan değerindedir.
• At: “At nasıl oynanır ve at kuralları nedir?” sorularının yanıtı oldukça basit. At, taşların üzerinden atlar ve L harfi çizerek hareket eder. 3 puan değerinde kabul edilir.
• Kale: Hareket alanı boşsa, düz ve yan olarak sütun boyunca hareket edebilir. Kale puanı 5 olarak kabul edilir.
• Fil: Hareket alanı boşsa, çapraz şekilde istediği kadar hareket edebilir. 3 puan değerinde kabul edilir.
• Vezir: Oyundaki en kuvvetli taş. Tahta boyunca istediği her yere, yan, düz ya da çapraz biçimde hareket edebilir. Taşların üzerinden atlayamaz. 9 puanla oyunun en değerli taşıdır.
• Şah: Oyundaki en önemli taş. Yan, düz veya çapraz yönde bir kare hareket edebilir. Bu taş, tehdit altındayken hareket alanı kalmazsa oyun kaybedilir. Şah, başka bir taş tarafından alınamadığı için puan değeri bulunmaz.

Satranç Terimleri

Taş alma: Satrançta taşlar, birbirlerini üzerine geldiklerinde o taşı almış olurlar. Bu hamlelere taş yemek de denebilir.

Şah çekme: Kiş çekme olarak da adlandırılır. Bir taş, rakip şahı tehdit edecek bir kareye geldiğinde şah çekilmiş olur. Şah çekildiğinde; oyuncu şahını kaçmak, şahını tehdit eden taşı yemek ya da bu taşla şahı arasına engel koymak zorunda kalır.

Mat: Şah çekildiğinde; kaçacak hareket alanı bulamayan, şahı tehdit eden taşı alamayan ya da önüne engel koyamayan oyuncu kaybeder. Yani, mat olur. “Şah şahı yer mi?” sorusunun yanıtı ise Satranç Federasyonu tarafından yanıtlanmış: Şah, başka bir şah tarafından alınamaz.

Pat: Oyundaki beraberlik durumu. Şah tehdit altında değilken hareket edecek yer yoksa ve şahtan başka hareket edecek taş kalmamışsa oyun pat olur.

Terfi: Bir piyon, tahtanın diğer ucundaki karelere kadar ilerlemeyi başarırsa oyuncunun istediği taşa dönüşür. Bu olaya terfi denir.

Diziliş

Satranç tahtası; soldan sağa A-H arası harflerle, aşağıdan yukarı ise 1-9 arası rakamlarla kodlanmış durumda. Buna göre A1 karesine beyaz kale gelecek şekilde taşlar sıralanır. Buna göre soldan sağa doğru; at, fil, vezir, şah, fil, at ve yeniden kale dizilir. Bu sütunun ön tarafında piyonlar yer alır. Siyah taşlar da simetri olacak biçimde tahtanın öbür ucuna dizilir.

Satranç Kuralları ve Oynanış:

• Satrançta ilk hamleyi beyazlar yapar. Piyon ya da atlar ileri hareket ettirilerek oyun başlatılır.
• Siyahlar da buna cevap olarak bir hamle yapar. Oyun bu şekilde devam eder. Oyuncular, birkaç hamle sonra birbirlerinin taşlarını tehdit eder hale gelir.
• Oyuncular, birbirlerinin taşlarını almaya başlarlar. Taşlar alınmaya başladıkça oyun açılır ve şah da savunmasız kalır.
• Şah, kaçamayacak ve şah çekilmesini engelleyemeyecek şekilde tehdit edildiğinde oyun biter.